Satranç Dünya Şampiyonasında Müthiş Kaos! Şampiyon 17 Yaşında!

En tepede tam 4 kişi aynı puanla bitirdi, 2 kişi averajdan elendi, son şampiyon Carlsen finale bile çıkamadı ve finalde 17 yaşındaki Nodirbek Abdusattorov şampiyon oldu! Bol kaos, bol itiraz ve olay dolu Dünya Rapid Şampiyonası hakkında bilmeniz gereken ne varsa bu yazıda!

Satranç Dünya Rapid Şampiyonası Nedir?

Dünya Rapid (Hızlı) Şampiyonası adından da anlaşılacağı üzere, zaman sınırlaması normal şampiyonalara göre daha yüksek olan, her oyuncunun normalden daha az zamanı olduğu satranç şampiyonasıdır. Bu şampiyonada zaman yönetimi oldukça önemlidir. Hızlı ve doğru hamleler yapan satranç ustalarının diğerlerine göre daha avantajlı olduğu görülür.

Erkekler ve kadınlar olmak üzere 2 kategoride düzenlenen 2021 Dünya Hızlı Satranç ve Yıldırım Şampiyonası ile Kadınlar Hızlı Satranç ve Yıldırım Şampiyonası, FIDE (Dünya Satranç Federasyonu) tarafından hızlı zaman kontrollerinde dünyanın en iyi oyuncularını belirlemek amacıyla düzenlenen elit turnuvalardır. İsviçre sisteminde yarışılan bu turnuvada 13 ve 11 maç üzerinde eşitlik varsa 2 kategoride de en iyi 2 oyuncu blitz (yıldırım) play-offlarına kalır ve daha da az zamanla oynanan blitz müsabakasında ilk kazanan turnuva şampiyonu olur. Erkekler blitz playofflarına giderken kadınlarda şampiyon playofflar olmadan önce belli oldu.

Satrançta İsviçre Turnuva Sistemi Nedir?

İsviçre Sistemi satrançta sıklıkla kullanılan bir turnuva yöntemidir. Scrabble, squash gibi her oyuncunun birbiriyle karşılaşmasını gerektiren oyunlarda sıkça kullanılan bir turnuva biçimi olan İsviçre Sistemi’nin adı 1895 yılında İsviçre şehri Zürih’te uygulanmış olmasından gelir. İlk tur karşılaşmaları ELO reyting sistemine göre rastgele belirlenir. Oynadığı karşılaşmayı kazanan oyuncu bir puan, beraberlik alan oyuncu yarım puan alırken oynadığı karşılaşmayı kaybeden oyuncu aynı puanda kalır. Her oyuncu bir sonraki turda oynama hakkına sahiptir. Bir oyuncu her turda kendisiyle eşit puana sahip bir oyuncuyla karşılaşır.

Eşit puana sahip iki oyuncunun bulunmadığı durumlarda puanları birbirine en yakın oyuncular eşlendirilir. Buna karşın, hiçbir oyuncu başka bir oyuncuyla ikiden fazla karşılaşma yapamaz. Bir oyuncunun beyaz taşlarla oynadığı oyun sayısının siyah taşlarla oynanan oyun sayısına eşit olması sağlanır. Ayrıca, bir oyuncunun aynı renk taşlarla üst üste üç oyun oynamayacak biçimde eşlendirilmesine özellikle dikkat edilir. Böylece benzer seviyede olduğunuz oyuncularla turnuva boyunca eşleşme şansı yakalarsınız.

Satranç 2021 Dünya Rapid Şampiyonası Neler Oldu?

Dünya Rapid Şampiyonası 2021’den kaos eksik olmadı. Erkeklerde 13 maç, kadınlarda 11 maç süren turnuvada kadınlar kısmı biraz daha sessizken asıl olaylar erkekler kategorisindeydi. 13 maç sonucunda eski şampiyonlardan Magnus Carlsen ile Fabiano Caruana, geçtiğimiz günlerde Magnus Carlsen’in rakibi olan Ian Nepomniachtchi ve 17 yaşındaki Özbek Nodirbek Abdusattorov 9.5 puana sahip oldu. 4 büyük usta puan olarak eşit olunca 4lü güzel bir playoff finali izleriz diye düşündük ancak yanıldık.

Kural kitabına göre Dünya Rapid Şampiyonasında sadece ilk 2 blitz (yıldırım) playofflarına çıkabilir. Bu iki isim averajla Nodirbek Abdusattorov ve Ian Nepomniatchi olunca iki rakibinden de puan olarak eksik olmayan ve ELO reytingi olarak ikisinden de yüksek olan Magnus Carlsen ve Fabiano Caruana elenmiş oldu. Caruana son maçında 9.5 puana ulaşmak için 10 hamle sonrasında rakibiyle anlaşıp berabere kalınca kuralları bilmediği için kendi kendini elemiş oldu. Carlsen ise “turnuva kurallarının saçmalığı yüzünden” hakemlere hem yüz yüze, hem de sosyal medyadan bol bol itiraz ve göndermede bulunurken sonuç değişmedi.